Tekst: Zelda Mishkovsky
Muziek: Chanan Yovel
Vertaling: Nava Benyamini
In mijn ogen vormt dit lied een heel goed voorbeeld van de magische wederzijdse inspiratie van muziek en tekst binnen het genre van de Israëlische muziek. De tekst is in 1974 geschreven door de dichteres Zelda . Zelda was een bijzonder figuur; zij is in Oekraïne geboren in een orthodox gezin dat in de jaren ’20 naar Palestina immigreerde, maar ondanks haar behoudende achtergrond, zijn haar gedichten open en spiritueel van karakter en vrij van vorm. Ze werd bewonderd door en fungeerde als voorbeeld voor veel jonge moderne schrijvers en dichter.
De muziek is in het jaar daarna gecomponeerd door
de begaafde muzikant Chanan Yovel, die net als zoveel artiesten van zijn
generatie en de generaties voor en na hem in, een deel uitmaakte van ‘The Nahal
Band’ - een van de beste en traditie-rijkste bands binnen het Israëlisch leger.
Hij heeft een eigen, zachtaardige en melancholische stijl van componeren. In
dit lied vind ik het zo mooi dat hij zowel intiem en klein is gebleven, maar
tegelijkertijd spannende harmonische ontwikkelingen neerzet die de emotionele
lading van de tekst heel goed weergeven.
Dit lied is in de loop der jaren een
‘herdenkingsdag-lied’ geworden. Dat vind ik persoonlijk jammer, maar dat schijnt
zo te gaan. Bijna alle melancholische liedjes die mij in mijn jonge jaren zo
hebben geraakt en beïnvloed, werden tot een nationaal symbool gebombardeerd. Ik
doe maar alsof ik daar niks van weet en hou mij bij mijn oorspronkelijk liefde
voor dit lied. Vanuit dit gevoel heb ik het ook vertaald.
De eerste uitvoering was van Chava Alberstein en
dat nummer stond op een van de eerste platen in mijn puberale platencollectie.
Hier hoor ik nog de onschuld van het nummer, misschien wel de oorspronkelijke
bedoeling. Natuurlijk is de tekst beladen, de dood speelt er een rol, maar
somber vind ik het niet. Er zit hoop in, schoonheid en poëtische ontroering.
Later heeft ook Chanan zelf zijn lied opgenomen
en is het lied talloze keer gecoverd.
In mijn vertaling heb ik gekozen om halverwege de
tekst van formulering te wisselen. De herhalende kreet 'Elk mens heeft een
naam' wordt dan 'Elk mens wordt vernoemd', dat in tegenstelling tot het
origineel waarin de bijna gebed-achtige herhaling het hele lied doorgaat. In
het Hebreeuws werkt het bijna trans-wekkend, in het Nederlands voelde ik de
behoefte om een nieuwe lading te voegen naar mate het lied zijn hoogtepunt
nadert.
Mijn vertaling is zo gemaakt dat het op de
originele melodie gezongen kan worden.
Elk mens heeft een naam
Hem gegeven door God
Hem gegeven door zijn pa en zijn ma
Elk mens heeft een naam
Hem gegeven door zijn loop, de wijze van zijn
lach
Hem gegeven door het stof
Elk mens heeft een naam
Hem gegeven door de berg
Hem gegeven door zijn muur
Elk mens heeft een naam
Hem gegeven door de sterren
Hem gegeven door zijn buur
Elk mens heeft een naam
Elk mens heeft een naam
Elk mens wordt vernoemd
Door zijn zonde wordt vernoemd
Door verlangen wordt hij vernoemd
Elk mens wordt vernoemd
Door zijn haters wordt vernoemd
Door zijn liefde wordt hij vernoemd
Elk mens wordt vernoemd
Door de feesten wordt vernoemd
Door zijn arbeid wordt hij vernoemd
Elk mens wordt vernoemd
Door de seizoenen wordt hij vernoemd
Door zijn blindheid is hij vernoemd
Elk mens heeft een naam
Elk mens heeft een naam
Elk mens heeft een naam
Hem gegeven door God
Hem gegeven door zijn pa en zijn ma
Elk mens heeft een naam
Hem gegeven door de zee
En hem gegeven door
Zijn dood.
© Nava Benyamini 2018
Geen opmerkingen:
Een reactie posten